Dathlu
Celebrating
Dyma ychydig o ddyddiadau pwysig rydyn ni'n eu nodi neu'n eu dathlu yng Nghymru.
Here are a few important dates that we mark or celebrate in Wales.
Y Flwyddyn Newydd
Ionawr 1 January
Plant yn mynd o dÅ· i dÅ· yn canu 'Blwyddyn Newydd Dda er mwyn cael calennig. Y Fari Lwyd. Penglog ceffyl yn cael ei gario o dÅ· i dÅ· a dynion yn diddanu'r teulu.
​
Children go from house to house singing 'Happy New Year to receive 'calennig'. The Mari Lwyd. A horse skull is carried from house to house and men entertain family.
Santes Dwynwen
Ionawr 25 January
Ystyrir ei fod yn gyfatebol â Dydd Sant Ffolant. Santes Dwynwen yw nawddsant cariadon Cymru.
​
Considered to be the Welsh equivalent to Valentine’s Day. Saint Dwynwen became Wales' patron saint of love.
Dydd Miwsig Cymru
Chwefror / February
Mae Dydd Miwsig Cymru yn dathlu pob math o gerddoriaeth Iaith Gymraeg.
​
Welsh Language Music Day celebrates all forms of Welsh Language music.
Dydd Gwyl Dewi
Mawrth 1 March
Dewi Sant yw nawddsant Cymru ac mae'n cael ei ddathlu ar Mawrth y 1af.
​
St David is the patron saint of Wales and he is celebrated on the 1st of March.
Diwrnod Owain Glyndwr
Medi 16 September
Owain Glyndŵr oedd y Cymro olaf i gael ei alw yn Dywysog Cymru. Fe ddethlir ar 16 Medi am fod Owain Glyndŵr wedi cael ei gyhoeddi yn Dywysog Cymru ar 16 Medi 1400.
​
Owain Glyndŵr was the last Welshman to be called Prince of Wales. It will be celebrated on 16 September as Owain Glyndŵr was proclaimed Prince of Wales on 16 September 1400.
Diwrnod Waldo
Medi 30 September
Mae Medi 30 yn ddiwrnod i gofio Waldo Williams - un o feirdd mwyaf Cymru. Cafodd ei eni yn nhref Hwlffordd ar Fedi 30 1904.
​
September 30 is a day to remember Waldo Williams - one of Wales' greatest poets. He was born in Haverfordwest town on September 30 1904.
Diwrnod T.Llew Jones
Hydref 11 October
Un o’r awduron llyfrau plant mwyaf poblogaidd a chynhyrchiol yn y Gymraeg.
​
One of the most popular and productive children's books authors in Welsh.
Diwrnod Shwmae
Hydref 15 October
Diwrnod i hybu’r syniad o ddechrau pob sgwrs gyda shwmae, su’mae neu shwdi! Nôd y diwrnod yw dangos bod y Gymraeg yn perthyn i bawb – yn siaradwyr rhugl, dysgwyr neu os ydych yn swil am eich Cymraeg.
​
A day to promote the idea of starting every conversation with a Shwmae, Sumae or Shwdi! The aim of the day is to show that the Welsh language belongs to everyone - whether you are fluent speakers, learners or just shy of your Welsh.
Diwrnod Llywelyn ein Llyw Olaf
Rhagfyr 11 December
Ar Ragfyr 11eg yn 1282 fe laddwyd Llywelyn ap Gruffudd, Tywysog Olaf Cymru, yng Nghilmeri. Cyfeirir ato fel Llywelyn ein Llyw Olaf.
​
On December 11th in 1282 Llywelyn ap Gruffudd, the Last Prince of Wales, was killed at Cilmeri. He is referred to as Llywelyn the Last.